ေျမာက္ဦးေခတ္တြင္ တည္ေဆာက္ခဲ့ၾကေသာ ေစတီပုထုိးတိုသည္ေက်ာက္ဆစ္ လက္ရာမ်ားျဖင့္ တည္ေဆာက္ထားျခင္းျဖစ္သည္။ ေရွးေ၀သာလီ ေလးျမိဳ့ေခတ္တို့က တည္ေဆာက္ထားျခင္းျဖစ္သည္။ ေရွးေ၀သာလီ ေလးၿမိဳ႕ေခတ္တို႔ကတည္ေဆာက္ခဲ့ၾက ေသာ ေစတီပုထိုးတို့မွာ အုတ္မ်ားကိုမူတည္၍ တည္ေဆာက္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ ႏွစ္အေတာ္ ၾကာလာသည့္အခါ ပ်က္စီးယိုယြင္းခဲ့ရသည္။
ယင္းကို အေတြ႕အႀကံဳအရ သခၤန္းစာယူ၍ ေျမာက္ဦးေခတ္သို႔ေရာက္လာသည့္
အခါ၌ ေျမာက္ဦးဘုရင္တို႔သည္ ေစတီပုထိုးတည္ေဆာက္ရာ ၌
အုတ္ထက္ ေက်ာက္မ်ား ကို ဦးစားေပးသံုးစြဲလာသည္ကို ေတြ႕ရွိရေပသည္။
ယေန့ျမင္ေတြ႔ဖူးေျမာ္ေနၾကရေသာ ေျမာက္ဦးအႏွံေစတီမ်ားသည္ လြန္ခဲ့ေသာနွစ္
ေပါင္း နွစ္ရာေက်ာ္၊ သံုးရာေက်ာ္ေလာက္က လက္ရာမ်ားျဖစ္ၾကသည္။ ဤသို႔ ႀကံ႕ႀကံ႕ခံ၍ တည္ရွိေနပံုမွာ
ေစတီပုထိုးမ်ားကို ေက်ာက္ျဖင့္တည္ေဆာက္ထားခဲ့၍ ျဖစ္သည္။
ေျမာက္ဦးေခတ္က ဘုရင္တို႔သည္ ေစတီပုထိုးတည္ထားရန္အတြက္ ေက်ာက္မ်ား
ကို ခရီးေ၀းလံေသာပင္လယ္ကမ္းေျခတို႔မွ သယ္ေဆာင္ယူလာ၍ လိုအပ္သလိုထုဆစ္ကာ အဂၤေတမ်ားျဖင့္
ေပါင္းစပ္၍ ဖန္တီးခဲ့ၾကသည္။ ေက်ာက္နံရံမ်ား၌လည္း လွပခန့္ညား ေအာင္ အေျပာက္အမြမ္းတန္ဆာတို႔ကိုလည္း
ထုဆစ္ပံုေဖာ္ခဲ့ၾကသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ေက်ာက္စာ၀န္ ေဒါက္တာေဖာ္ခ်န္မာက “ခိုင္ခံ့မႈ၊ ဗိသုကာလက္ရာေျပာင္ေျမာက္မႈႏွင့္
အေျပာက္အမႊမ္းတန္ဆာဆင္မႈတို႔၌ ေျမာက္ဦးရွိ ေစတီပုထိုးတို႔သည္ ဧရာ၀တီကမ္းေျခရွိလက္ရာထက္
သာလြန္ေၾကာင္း” ေဖာ္ညႊန္းခဲ့ေလ သည္။
ေျမာက္ဦးေခတ္ရွိ သာသနိကေစတီပုထိုးတည္ေဆာက္မႈကို ေလ့လာမည္ဆိုလွ်င္
ဤသို႔ျဖင့္ အပိုင္းသံုးပိုင္းခြဲ၍ ေလ့လာႏိုင္သည္-
၁။ ေျမာက္ဦးေခတ္ (ခရစ္ ၁၄၃၀
- ၁၅၃၀)
၂။ ေခတ္လယ္ပိုင္း (ခရစ္ ၁၅၃၁
- ၁၆၃၈)
၃။ ေႏွာင္းေခတ္ပိုင္း (ခရစ္ ၁၆၃၈
- ၁၇၈၅)
ေခတ္ဦးပိုင္းတြင္ တည္ေဆာက္ထားခဲ့ၾကေသာ ေစတီပုထိုးတို႔သည္ ထုထည္
ႀကီးမားမႈ မရွိေသးပါ။ ပံုသ႑ာန္မွာ ရခိုင့္ေ၀သာလီေခတ္က ထုလုပ္ခဲ့ေသာ စတူပါပံု၏ အေပၚပိုင္းႏွင့္
ဆင္တူသည္။ သပိတ္ေမွာက္အထက္၌ ဓာတုဂမၻ(ေလးေထာင့္ပံု)ကို ထည့္ ထားသည္။ ပံုစံအေနျဖင့္ မုတ္ဆိတ္ေတာ္ေစတီ၊
ေအာက္နိဗၺဴဇာေစတီ၊ ေလးမ်က္ႏွာေစတီတို႔ ျဖစ္ၾကသည္။ ေလးမ်က္ႏွာေစတီသည္ ဤအမ်ဳိးအစား၌ ပါ၀င္ေသာ္လည္း
ေအာက္ခံပစၥယာကို ဂူေက်ာင္းပံုျပဳလုပ္ထားသည္။
ေခတ္လယ္ကာလသည္ အေဆာက္အအံုႀကီးမ်ားကို တည္ေဆာက္ျခင္းႏွင့္ စတင္ ခဲ့ရသည္။ ေျမာက္ဦးေခတ္ႀကီးက်ယ္ခမ္းနားမႈကို ထင္ဟပ္ေစသည္။
ဤေခတ္ ဗိသုကာ လက္ရာပံုစံသည္ ထုထည္ႀကီးမားမႈႏွင့္
အာရံုခံ၀တ္ျပဳႏိုင္ေလာက္ေအာင္သာမက ထုကၠန္သိမ္၊ အံေတာ္သိမ္ႏွင့္ ကိုးေသာင္းပုထိုးတို႔သည္
ဤအမ်ဳိးအစား၌ အက်ဳံး၀င္သည္။
ေနာက္ပိုင္းကာလ ဗိသုကာလက္ရာသည္ ေခတ္လယ္ဒုတိယပိုင္းလက္ရာအေမြကို ဆက္ခံျခင္းျဖစ္သည္။
ဗိသုကာလက္ရာသည္ ျမင့္မားတက္ၾကြမႈအသြင္ကို ေဆာင္လာ သည္။ အေျပာက္အမြမ္းတန္ဆာဆင္မႈနည္းပါးသြားျခင္း၊
မုတ္တံကဲမ်ားကိုသာအဓိက ထား၍ ဆင္ယင္လာၾကသည္။
ထုခၽြန္ွဗိသုကာ၌ လုံးပိတ္ေစရန္နွင့္ ဂူေက်ာင္းပါေစတီ နွစ္မ်ဳိးစလုံးကိုေတြ႕လာရပါသည္။
သက်မာန္ေအာင္၊ မင္းေခါင္ေရႊဂူ၊ ရတနာ့မန္ေအာင္ တို႕သည္ လုံးပိ္တ္ေစတီမ်ားျဖစ္ၾကျပီး
ဇိနမာန္ေအာင္၊ ေလာကမာန္ေအာင္ေစတီ တို႕ သည္ ဂူေက်ာင္းပါေစတီမ်ားျဖစ္ၾကသည္။
ဤသို႕လွ်င္ ေစတီပုထိုးမ်ားကို တည္ေဆာက္ၾကရာ၌ ေစတီပနၷက္ခ်ျခင္း၊
ေန႕ေကာင္းေန႕ျမတ္ေရြးခ်ယ္ျခင္း၊ေျမသန္႕စင္ျခင္း၊ဌာပနာထည့္သြင္းျခင္း စသည္တို႕ကို တစ္ဆင့္ျပီးတစ္ဆင့္လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ၾကရသည္။
ဤသို႕ေဆာင္ရြက္ရာ၌“သတၱရူပ ဗိသုကာက်မ္း“သည္ ရခိုင္တြင္ထင္ရွားေသာက်မ္းတစ္ေစာင္ျဖစ္သည္။
ဤက်မ္း၌ ေစတီ ပုထိုးတည္ထားျခင္းတို႕ကိုေဖာ္ျပထားသည္။
ေစတီပုထိုးတည္ရာ၌ အၾကြင္းထားပုံ
ေစတီပုထုိးတည္ေဆာက္မည့္အလွဴရွင္သည္ တည္ေဆာက္မည့္ေစတီပုထိုး၏
ေအာက္ေျခပတ္လည္အတိုင္းအတာကို(၇)ျဖင့္စားရသည္။ ေဆာက္ရန္၊ ေရွာင္ရန္တို႕ကို ေအာက္ပါအၾကြင္းက
ဆိုထားသည္။
၁- ခုၾကြင္းလွ်င္ = ေစတီအလွဴရွင္ေသတက္သည္။
၂-ခုၾကြင္းလွ်င္ = မင္းစိုးရာဇာတို႕
ပါ၀င္ကူညီမႈကိုရနိုင္သည္။
၃-ခုၾကြင္းလွ်င္ = အလွဴရွင္နွင့္ပန္းရံသမားတို႕မီးေဘးသင့္တက္သည္။
၄-ခုၾကြင္းလွ်င္ = ၾကီးစြာေသာဥစၥာစီးပြားလာဘ္တို႕ရရွိသည္။
၅-ခုၾကြင္းလွ်င္ = အလွဴရွင္နွင့္
ပန္းရံတို႕ ကိုယ္ဆင္းရဲမႈ၊ စိတ္ခံစားမႈၾကံဳရ တတ္သည္။
၆-ခုၾကြင္းလွ်င္ = အလွဴရွင္နွင့္ပန္းရံတို႕
ကိုယ္စိတ္နွစ္ျဖာ စီးပြားျဖစ္တက္သည္။
ဝ-ၾကြင္းလွ်င္ = အလွဴရွင္နွင့္ပန္းရံတို႕ေသတက္သည္။
