ရခိုင္ရိုးရာအကတိအထဲမာ ငစည္အကစြာ ၿခီလွမ္းဟန္နန္႕ လက္ေျဖာက္တီးဟန္ကို အဓိကထားပနာ ကျပရေရ အကတခုျဖစ္ပါေရ။ အဆိုနန္႕အကရာ ပါ၀င္ဘနာ တေယာက္တည္းကျပရေရ အတီးလြတ္အကျဖစ္ပါေရ။ ငစည္တတ္ေခၚ ငစည္ဆရာက အမူအရာအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ အသံအမ်ိဳးမ်ိဳးနန္႕ ကျပရပါေရ။ အမူအရာေကာင္းေက ေကာင္းသေလာက္၊ အဆိုအေျပာေကာင္းေက ေကာင္းသေလာက္ ပဲြၾကည့္ပရိတ္သိတ္တိ စိတ္မာ အႏုပိုဥ္ညာရသကို ခံစားရကတ္ပါေရ။
ပထမဆံုး ငစည္တက္သည္ ငစည္သျခင္းနန္႕ နိဒါန္းပ်ိဳးလို႕ တိုင္းျပည္တည္၊ ဒုတိယ ဇာတ္ကြက္ေဖာ္ၿပီးေက၊ တတိယ ေလာင္းတစင္းနန္႕ ငစည္ၾဟာျခင္း ယင္းပိုင္ အပိုင္း(၃)ပိုင္းခဲြပနာ ကျပကတ္ပါေရ။ ရခုိင္ပင္လယ္ကမ္းတိမာ ငစည္ၾဟာပံုကို ဟန္နန္႕ကျပလားစြာျဖစ္ပါေရ။ ငစည္ကိုအေၾကာင္းျပဳပနာ ယင္းအကကို ငစည္အက၊ ငေစြအက၊ ငစည္အက၊ ငစည္ႏႈိက္ပဲြ ဆိုပနာ အမ်ိဳးမ်ိဳး ေျပာကတ္ပါေရ။ ငေစြ ကပဲြမာ ရယ္စရာ(ဟာသ)ေျမာက္ေတ ပဲြျဖစ္ေတအျပင္ သိုက္၊ တေဘာင္၊ စနည္း စေရ အနာဂါတ္ကို ႀကိဳပနာေဟာေျပာေရ အခ်က္တိေလ့ ပါေရအတြက္ လာပနာနားေထာင္ဂတ္ေတ အာဂႏၱဳတိက ကေဂါင္းႀကိဳက္ကတ္ပါေရ။
အယင္ေခါက္ခါက ငေစြအကကို နန္းထဲမာရာ ကျပခကတ္ေကေလ့ ဘုရင္ေခတ္ကုန္ဆံုးလားခေရေနာက္ပိုင္းမာ ငေစြကပဲြမာ ရပ္ရြာပဲြတိအျဖစ္ ျပန္ႏံွ႕လာခဘာေရ။ ရာဇ၀င္ေၾကာင္းနန္႕ သင္ခဏ္းစာတိ ပါ၀င္ေရအတြက္နန္႕ လူႀကိဳက္မ်ားခဘာေရ။ ငစည္အက ဇာတ္လမ္းမာ သကၠရာ ၉၈၄ ခုႏွစ္မာ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕မာ စိုးစံေတာ္မူခေရ နရပတိမင္းက ၀ါလွျဖဴ (ေခၚ) ၀ါစိုးျဖဴကို မိဖုရားအျဖစ္ေကာက္ယူ သိမ္းပိုက္ခပါေရ။ ၀ါလွျဖဴက မႀကိဳက္လို႕ သက္ႀကီးရြယ္အို (၀ါက်ီး) ဘုရင္ကို ငစည္အရုပ္နန္႕ နံႏွိမ္ပနာ နတ္ရြာစံစီခေရ ဇာတ္လမ္းျဖစ္ပါေရ။ ေလာင္းၾကက္စားအမတ္ ငကုသကိုရာ မိဖုရားက ႀကိဳက္ေတအတြက္နန္႕ ဘုရင္ႀကီးကို နတ္ရြာစံစီတင္မက သားေတာ္ေခ် မင္းစနီကိုပါသတ္ပနာ ငကုသကို သကၠရာဇ္ (၁၀၀၀) ျပည့္ႏွစ္မာ ထီးနန္းစိုးစံစီခဘာေရ။ ငကုသစြာ ေဒမိဖုရားက ေနာက္ခါငါ့ကိုေလ့ ေဒပိုင္လုပ္ႀကံႏိုင္ေရလို႕ စိုင္းစားမိဘနာ မိဖုရားအျဖစ္ကခ်ဘနာ နန္းေတာ္ကႏွင္ထုတ္လိုက္ပါေရ။ သူတပါးကို မေကာင္းႀကံေက ကိုယ္ကိုတိုင္ေဘးဒါဏ္ခံရစြာကို သင္ခဏ္းစာပီးေရ ဇာတ္လမ္းျဖစ္ပါေရ။
ငစည္ကပဲြမာ မီးတိုင္ကို ေကာင္းမသံုးကတ္ပါ။ လပ ပျပင္ေအာက္မာ ၿမီကြက္တလင္းျပင္မာ ကျပကတ္ပါေရ။ လူတိက ၀ိုင္းပနာၾကည့္ကတ္ပါေရ။ ဇာတ္ထုပ္တခုကို တေယာက္တည္းကျပရစြာ ျဖစ္ေတအတြက္နန္႕ ရွင္ဘုရင္စကာေျပာခါ ပလႅင္အျဖစ္ ဆံုထက္က ေျပာရၿပီးေက၊ အမတ္ႀကီးက ေလွ်ာက္တင္ေရအခါ ပလႅင္ေအာက္ကိုဆင္းပနာ ေလွ်ာက္တင္ရပါေရ။ ငစည္ကဖို႕အတြက္ ပစၥည္း၊ ပစၥယတိ ေကာင္းမလိုဘာ။ ရာဇပလႅင္အျဖစ္ ထိုင္ဖို႕ ဆံုတလံုး၊ ယက္သဲ့တခု၊ ပလိုင္းတလံုး၊ ေလွာ္တက္တေခ်ာင္း၊ ေတာင္းတလံုး၊ ဆန္တခြက္၊ ကေတာ့ပဲြတခု၊ ပ၀ါတပိုင္းရာ လိုဘာေရ။ ပု၀ါကို မမပိုင္လုပ္ေတခါ သံုးဖို႕အတြက္ျဖစ္ပါေရ။ ငစြယ္တတ္စြာ ေဂါင္းမာ ငါးအစြယ္ပိုင္ ရွိတတည့္သို႕တေထာ္ေလာက္ ထြက္နီေအာင္ ေခါင္းေပါင္းေပါင္းထားရဘာေရ။ ငစြယ္တတ္သည္ သာျခင္းေခၚ လကၤာတမ်ိဳးနန္႕ စပ္ဆိုထားေရ ငေစြသျခင္းကိုဆိုလို႕ ကပါေရ။ ရွိက်ေသာ ရခုိင္စကားတိပါ၀င္ေရ ရမ္းၿဗဲစကားကို သံုးပါသည္။
အမွားပါလို႕ လိုအပ္စြာတိဟိေက ထပ္လို႕ျဖည့္စြက္ပီးကတ္ပါ ဟာလူရို႕႕႕႕႕႕႕။
